Δωρεά Αλέξανδρου Χαΐτογλου

Πρόκειται για συλλογή των οχημάτων και πυροβόλων του Ελληνικού Στρατού, η οποία αποτελείται από χειροποίητα μοντέλα και εκτίθεται μόνιμα στην αίθουσα «Αλέξανδρος Χαΐτογλου» του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα.

Από τα μάνλιχερ στα σύγχρονα εξοπλιστικά προγράμματα

Στη διάρκεια του 19ου αιώνα και ως το 1896, οι Έλληνες πραγματοποίησαν στη Μακεδονία διάφορα επαναστατικά κινήματα εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά χωρίς θετικά αποτελέσματα. Τελικά η απελευθέρωση και ένταξη της Μακεδονίας στο ελληνικό κράτος έγινε με τους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-1913.

Ακόμη και σήμερα, κάθε οικογένεια, χωριό ή κοινωνική ομάδα αναζητά με ενδιαφέρον και υπερηφάνεια τη συμμετοχή της στα δραματικά γεγονότα της εποχής εκείνης. Το «δίπλωμα» του Μακεδονομάχου και η ασπρόμαυρη φωτογραφία του προγόνου με τον «ντουλαμά» και το «μάνλιχερ» προσλαμβάνουν τεράστια σημασία. Είναι η οικογενειακή μερίδα στην εθνική ιστορία, αδιάσειστο πιστοποιητικό εθνικού φρονήματος, αλλά και συμμετοχής στα κοινά, πολύτιμο κεφάλαιο για την τοπική ιστορία κάθε χωριού.

Τον πρώτο λόγο στο Μακεδονικό Αγώνα, όπως και σε κάθε πολεμική σύγκρουση, είχαν τα όπλα. Αυτό που εμείς σήμερα θεωρούμε δεδομένο, η ανάγκη δηλαδή εξοπλισμού του στρατού με περισσότερα και πιο σύγχρονα οπλικά συστήματα, είχε μόλις αρχίσει να διαφαίνεται στον ορίζοντα του στρατιωτικού σχεδιασμού κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Η ανάγκη αυτή έγινε πιο ξεκάθαρη μετά την εμπειρία των δύο παγκοσμίων πολέμων και οδήγησε σταδιακά στον εξοπλισμό του ελληνικού στρατού από τα μάνλιχερ στα σύγχρονα οπλικά συστήματα.

Η συλλογή των οχημάτων και πυροβόλων του Ελληνικού Στρατού, που εκτίθενται στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας, αποτελείται από χειροποίητα μοντέλα που κατασκευάστηκαν με ποικίλα υλικά (πλαστικό, μέταλλο, ρητίνες κ.α.). Ο μοντελισμός αναπτύχθηκε μεταπολεμικά μαζί με τη βιομηχανία πλαστικών. Τα πλαστικά κιτ, τα γνωστά σε όλους «συναρμολογούμενα», αρχικά απευθύνθηκαν στην αγορά του παιχνιδιού, αλλά σύντομα έγιναν ένα χόμπι για όλες τις ηλικίες. Σήμερα στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει από κοντά αυτοκίνητα που χρησιμοποιήθηκαν στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπως και κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου.