ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2025: Ιστορία και περιβάλλον της Μακεδονίας

Το Ημερολόγιο του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ) για το έτος 2025 με τίτλο Ιστορία και περιβάλλον της Μακεδονίας (19ος-20ός αι.), εξετάζει τη σχέση ιστορίας και περιβάλλοντος. Λαμβάνοντας ως χώρο αναφοράς τη Μακεδονία, στο παρόν Ημερολόγιο επιχειρούμε να εξετάσουμε την έννοια του χώρου στην ιστορία. Τα αίτια της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το περιβάλλον αλλά και τα αποτελέσματα αυτής, αποτέλεσαν το θέμα μεγάλου αριθμού μελετών, στις οποίες οι ερευνητές ασχολήθηκαν είτε με τη χωρική ανθρώπινη συμπεριφορά, είτε με τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνεται το περιβάλλον στο μυαλό του ανθρώπου. Η ανάλυση των ιστορικών γεγονότων, σχετικών με την αμφίδρομη σχέση ανθρώπινων κοινωνιών και περιβάλλοντος στις διάφορες ιστορικές περιόδους αποτελεί έναν καινοτόμο τρόπο ανάγνωσης του μακεδονικού χώρου.

Πρόκειται για ένα επιτραπέζιο Ημερολόγιο – λεύκωμα σε δύο γλώσσες (ελληνικά-αγγλικά), με σπάνιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό. Από τη μάχη των Βασιλικών το 1821 στην κοιλάδα του Ανθεμούντα μέχρι τη μάχη του Κιλκίς-Λαχανά το 1913 και από την εξέγερση στον Όλυμπο το 1878 μέχρι τη διάβαση του Αξιού από τον Ελληνικό Στρατό που έβαινε ελευθερωτής στην πόλη της Θεσσαλονίκης, το γεωφυσικό ανάγλυφο καθόρισε με τρόπο καταλυτικό, την έκβαση μαχών και αναμετρήσεων στο μακεδονικό χώρο τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Η προσέγγιση δώδεκα σημαντικών γεγονότων, τα οποία συνεξετάζονται με τη διαμόρφωση του εδάφους και του περιβάλλοντος χώρου, ανατέθηκε τόσο σε γεωλόγους όσο και ιστορικούς επιστήμονες, με στόχο να επιτύχουμε μια διπλή, διεπιστημονική ανάδειξη, της σχέσης που συνέχει μνήμη, φύση και περιβάλλον.

Τα κείμενα είναι των κ.κ., Σπυρίδωνος Παυλίδη, Ομ. Καθηγητή Γεωλογίας (ΑΠΘ), Σταυρούλας Μαυρογένη, Καθηγήτριας Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (ΠΑΜΑK)-Διευθύντριας ΚΕΜΙΤ, Βασίλειου Μέλφου, Καθηγητή Γεωλογίας (ΑΠΘ), Αλέξανδρου Χατζηπέτρου, Αναπληρωτή Καθηγητή Γεωλογίας (ΑΠΘ), Δρ. Κωνσταντίνου Παπανικολάου, Επιστημονικού Συνεργάτη ΙΜΜΑ και Βαγγέλη Κανσίζογλου, Βοηθού Έρευνας ΙΜΜΑ. Την επιστημονική υποστήριξη του έργου είχαν οι ακαδημαϊκοί Σταυρούλα Μαυρογένη, Σπυρίδων Παυλίδης, Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας, Νομική (ΑΠΘ). Την επιμέλεια των κειμένων είχαν οι Σταυρούλα Μαυρογένη, Ιωάννης Στεφανίδης, Αθηνά Παυλίδου, Κωνσταντίνος Παπανικολάου και Ευάγγελος Κανσίζογλου. Τον γενικό συντονισμό του έργου ανέλαβε η Διευθύντρια του ΙΜΜΑ, Αθηνά Παυλίδου.

Το Ημερολόγιο διατίθεται από το πωλητήριο και το e-shop του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, καθώς και από τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της πόλης