Στο πλαίσιο της δια βίου εκπαίδευσης, το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας εγκαινιάζει τη λειτουργία ενός νέου κύκλου ιστορικών διαλέξεων με διαθεματικό χαρακτήρα, από τον Μάρτιο μέχρι και τον Μάιο 2024, στους χώρους του Μουσείου. Η ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για γνώση σε εθνικά αλλά και ευρύτερα θέματα Ιστορίας οδηγεί την επιστημονική ομάδα του ΙΜΜΑ σε επιμορφωτικές δράσεις που αγγίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο και φωτίζουν στιγμές που άλλαξαν τον κόσμο μας.
Στόχος των διαλέξεων είναι η διάχυση της επιστημονικής γνώσης στο ευρύτερο κοινό, η κατάρτιση και η επιμόρφωση των συμμετεχόντων στο ευρύ πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών, καθώς και η προαγωγή του διεπιστημονικού διαλόγου μέσα από παρεμβάσεις ειδικών, άλλων συναφών πεδίων, υπό τη μορφή «στρογγυλής τράπεζας».
Με τη μέθοδο της άμεσης και διαδραστικής παρουσίασης, οι εισηγητές θα προσπαθήσουν να κάνουν γνωστά ζητήματα της Ιστορίας με όσο το δυνατόν αντικειμενικό αλλά και πολυδιάστατο τρόπο, επιχειρώντας να φέρουν κοντά στο γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας νέους ερευνητές, φοιτητές αλλά και φιλίστορους που θα μπορέσουν να καλύψουν πιθανά κενά γνώσεων, να επιμορφωθούν στο ερευνητικό αντικείμενο της μελέτης τους ή απλώς να τέρψουν το πνεύμα τους.
Οι εισηγητές των διαλέξεων είναι ειδικοί επιστήμονες με αντικείμενο συναφές με την αρχαία, μεσαιωνική, νεότερη και σύγχρονη ιστορία αλλά και άλλες γνωστικές πειθαρχίες. Την επιστημονική επιμέλεια των διαλέξεων και όλη τη διοργάνωση του προγράμματος έχει αναλάβει το Κέντρο Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηρίωσης (ΚΕΜΙΤ) του ΙΜΜΑ.
Οι διαλέξεις απευθύνονται σε ερευνητές/-τριες, εκπαιδευτικούς, φοιτητές/-τριες, σπουδαστές/-τριες και όποιον/α ενδιαφέρεται ή εργάζεται στα αντίστοιχα γνωστικά πεδία. Με την ολοκλήρωση κάθε διάλεξης θα χορηγείται βεβαίωση παρακολούθησης.
Πρόγραμμα
27 Μαρτίου, 18:00-20:00, «Ενοποίηση ή κατακερματισμός: Συνταγές του παρελθόντος για βαλκανικά πάθη», Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
10 Απριλίου, 19:00-21:00, «Αυτοί που έμειναν κι αυτοί που έφυγαν. Η μουσουλμανική, η βουλγαρική και η καθολική κοινότητα Θεσσαλονίκης», Βλάσης Βλασίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ
17 Απριλίου, 18:00-19:30, Ξενάγηση στη μόνιμη έκθεση του ΙΜΜΑ, Δρ. Κωνσταντίνος Σ. Παπανικολάου, Ιστορικός-Επιστημονικός συνεργάτης του ΙΜΜΑ
24 Απριλίου, 18:00-20:00, «Η Αυστρο-Ουγγαρία, η Γερμανία και ο Μακεδονικός Αγώνας (1903-1908). Συγκλίσεις και αποκλίσεις εντός της Διπλής Συμμαχίας», Δρ. Κωνσταντίνος Σ. Παπανικολάου, Διδάκτωρ Ιστορίας των Νεότερων Χρόνων του ΑΠΘ – Επιστημονικός Συνεργάτης στο ΙΜΜΑ-ΚΕΜΙΤ
15 Μαΐου, 18:00-20:00, «Ιστορία και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Εκπαιδεύοντας καταναλωτές ιστορίας», Ελευθερία Μαντά, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ
22 Μαΐου, 18:00-20:00, «Ο Alphonse Mucha και η επίδραση του πανσλαβισμού στο έργο του», Σταυρούλα Μαυρογένη, Καθηγήτρια στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ – Διευθύντρια ΚΕΜΙΤ
Για την εγγραφή τους οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμπληρώσουν τη φόρμα συμμετοχής:
Κόστος παρακολούθησης
80 ευρώ (ο κύκλος 5 διαλέξεων και 1 ξενάγησης)
70 ευρώ (ο κύκλος 5 διαλέξεων και 1 ξενάγησης) για φοιτητές/ανέργους
ή 20 ευρώ/διάλεξη και 15ευρώ/διάλεξη για φοιτητές/ανέργους
Πληροφορίες & Εγγραφές: 2310229778 & kemit.programs@imma.edu.gr
Βιογραφικά Εισηγητών – Περιλήψεις εισηγήσεων
Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
Περίληψη
Από τα τέλη του 19ου αιώνα έχει επικρατήσει, στον δυτικό κόσμο κυρίως, το στερεότυπο των Βαλκανίων ως μιας περιοχής που δοκιμάζεται από ατέρμονες συγκρούσεις αντιμαχόμενων εθνικισμών και ρευστότητα των συνόρων. Μάλιστα, ο όρος balkanisation έχει καθιερωθεί ως συνώνυμο του εδαφικού κατακερματισμού. Πόσο όμως η εικόνα αυτή ανταποκρίνεται στην ιστορία της περιοχής, από την εμφάνιση των εθνικών κρατών μέχρι τις μέρες μας; Υπήρξαν, άραγε, πρωτοβουλίες για τη συνεργασία ή και την ενοποίηση των βαλκανικών κρατών και τι απέδωσαν; Στο πλαίσιο αυτής της εισήγησης θα εξεταστούν φαινόμενα που δεν αποτελούν αποκλειστικότητα των Βαλκανίων και παραμένουν κομβικής σημασίας για την κατανόηση των εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σταυρούλα Μαυρογένη, Καθηγήτρια στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ – Διευθύντρια ΚΕΜΙΤ
Περίληψη
Το Σλαβικό Έπος του, ο Μούχα θέλησε να προβάλλει μια συνολική εικόνα για τον χαρακτήρα και τον πολιτισμό των Σλάβων και να προβάλλει τον αγώνα τους για μία ισότιμη θέση στην ευρωπαϊκή ιστορία. Μέσω του Σλαβικού Έπους επιχείρησε να μεταφέρει τη συζήτηση για τον Πανσλαβισμό, από το επίπεδο των κειμένων στο επίπεδο των εικόνων. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ζωγραφική είναι ένα οπτικό μέσο, ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε το μέσο αυτό ώστε, ελεύθερος από τους περιορισμούς που επιβάλλει η γλώσσα, να μεταδώσει τα πανσλαβιστικά μηνύματα τόσο στους σλαβικούς όσο και στους μη σλαβικούς λαούς.
Κωνσταντίνος Σ. Παπανικολάου, Διδάκτωρ Ιστορίας των Νεότερων Χρόνων του ΑΠΘ – Επιστημονικός Συνεργάτης στο ΙΜΜΑ-ΚΕΜΙΤ
Περίληψη
Στόχος της διάλεξης είναι να διερευνήσει τη στάση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και της Αυστρο- Ουγγαρίας στο Μακεδονικό Ζήτημα την περίοδο 1903-1908 και πιο συγκεκριμένα στην ελληνουβουλγαρική σύγκρουση με επίδικο την τύχη της περιοχής. Οι δύο κεντρικές αυτοκρατορίες συμμετείχαν στη Διπλή Συμμαχία (Zweibund) ήδη από το 1879, ωστόσο η επιθυμία της Βιέννης να προωθήσει με πιο δυναμικό τρόπο τα συμφέροντα της στα μακεδονικά βιλαέτια μέσω του μεταρρυθμιστικού σχεδίου του Mürzsteg, δεν συναντούσε πάντα την κατανόηση του Βερολίνου, όπου το δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθόριζε την γερμανική πολιτική στο Ανατολικό Ζήτημα μετά το 1898. Η μελέτη των αυστρογερμανικών συγκλίσεων αλλά και αποκλίσεων αναδεικνύει ανάγλυφα τις δαιδαλώδεις διπλωματικές διαδρομές του Μακεδονικού Ζητήματος, το οποίο λίγο πριν την έναρξη του Μεγάλου Πολέμου απασχόλησε σε σημαντικό βαθμό την πολιτική και τον δημόσιο λόγο δύο εκ των πρωταγωνιστών της επικείμενης σύγκρουσης.
Βλάσης Βλασίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ
Περίληψη
Αν το 1908, όταν ξέσπασε το κίνημα των Νεότουρκων στην Οθωμανική αυτοκρατορία και πανηγύριζαν οι λαοί για τις μεγάλες αλλαγές και για την πτώση του καθεστώτος του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ, κάποιος έλεγε στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης τι επρόκειτο να ακολουθήσει τα επόμενα 40-50 χρόνια, δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει πιστευτός, καθώς οι αλλαγές στο οικιστικό απόθεμα και στον πληθυσμό της πόλης ήταν περισσότερες από όσες στην προηγούμενη χιλιετία. Το 1908 η πόλη ήταν πολυπολιτισμική και βασισμένη στην κοινοτική οργάνωση. Το 1962 όταν η πόλη γιόρτασε τα 50 χρόνια από την απελευθέρωση ήταν μια εντελώς διαφορετική πόλη. Η ομιλία αυτή είναι μια προσπάθεια να προσεγγίσουμε κάποιες από τις παλιές κοινότητες της πόλης. Οι Θεσσαλονικείς γνωρίζουν πλέον πολλά για το παρελθόν της ισραηλιτικής κοινότητας. Όμως υπήρχαν κι άλλες. Ποιες ήταν αυτές οι κοινότητες; Πώς ζούσαν στην πόλη; Πώς έφυγαν από τη Θεσσαλονίκη; Τι άφησαν πίσω τους; Μήπως δεν έφυγαν όλες οι κοινότητες; Ποιοι έμειναν; Τί ξέρουμε για αυτούς;
Ελευθερία Κ. Μαντά, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ
Περίληψη
Η ομιλία με τίτλο «Ιστορία και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Εκπαιδεύοντας καταναλωτές ιστορίας» θα επικεντρωθεί στη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στην επιστήμη της Ιστορίας, την έρευνα και τα συμπεράσματά της από τη μια και τα ΜΜΕ από την άλλη, σχέση που χαρακτηρίζεται από γόνιμες διεργασίες και συμπράξεις, αλλά που ταυτόχρονα γεννά προβλήματα και εγκυμονεί κινδύνους τόσο για την κοινή γνώμη, ευρύτερα, όσο και για τη νέα γενιά ειδικότερα.
